Iedereen kent die ene collega die in elke opleiding of meeting met gekruiste armen nukkig voor zich uit zit te staren of doelloos door de Facebooktijdslijn scrolt. Die bij ieder project de voet stijf houdt, nooit iets constructiefs zegt of voortdurend storende opmerkingen maakt. Hoe gaan we, op een constructieve en respectvolle manier, om met weerstand? Het is een van de vele dingen die onze consulenten aan opdrachtgevers leren. Wie tijdens PerCo-trainingen goed oplet, merkt bovendien dat onze trainers zelf gretig gebruik maken van deze technieken om iedereen mee te krijgen. Enkele basistips.
Zorg voor (fysieke) connectie
Al draagt de leidinggevende een gouden ring, samenwerken blijft een moeilijk ding
Wanneer je een training geeft, maar ook daarbuiten, is het belangrijk om, op een oprechte manier, verbinding te maken met de ander om weerstand te minimaliseren. Dat begint al met de fysieke connectie. Als die volledig ontbreekt, is het een hele klus om die fysieke afstand te overbruggen.
Ook taalgebruik kan wonderen doen. Door termen te gebruiken die resoneren met je publiek of teamleden, zit je sneller op dezelfde golflengte. De PerCo-consulenten zijn bij veel organisaties kind aan huis. Ze geven opleidingen aan arbeiders, bedienden, leidinggevenden en CEO’s. Ze komen in theaterzalen, op productievloeren, in boardrooms en schaftlokalen. Daardoor kennen we bij PerCo veel verschillende leefwerelden en begrijpen we de context waarin de deelnemers van onze opleidingen werken. Dat maakt dat we herkenbare voorbeelden kunnen geven en dat deelnemers ons ‘als een van hen’ zien en onze adviezen makkelijker aannemen.
Maak de urgentie duidelijk
Nood breekt weerstand
Wat wil je nu eigenlijk bereiken met dit project en waarom is dat belangrijk? Of waarom is die training zo waardevol voor de deelnemers, dat het een wonder is dat ze tot nog toe overleefden zonder deze kennis? Probeer dit te vatten én duidelijk te maken. Als mensen het waarom van iets begrijpen, heb je ze veel sneller aan boord.
Zo geven we bij PerCo vaak trainingen rond het communicatieve luik van veiligheid voor arbeiders die in gevaarlijke omgevingen werken. Vaak beginnen we zo’n training met de vraag wie er al eens een zwaar of zelfs dodelijk werkongeval in de nabije omgeving meemaakte. Dat zet het doel meteen op scherp: dit is waarover het gaat, en iedereen heeft er belang bij.
Sta open voor weerstand
Rome is ook niet zonder weerstand gebouwd
Weerstand is haast onvermijdelijk. Schiet dus niet meteen in de verdediging wanneer iemand niet mee is of met een tegenargument komt. Luister goed naar wat deelnemers aan een training of meeting te zeggen hebben, wat hen op de lever ligt. Zorg dat de ander zich gezien en gehoord voelt, weet dat diens weerstand een plaatsje kan en mag krijgen. Dat vermindert al automatisch de frictie. Een van onze trainers, Jonathan Fox, begint zijn trainingen zelfs steevast met de mededeling dat deelnemers hem mogen tegenspreken.
Vraag om input
Spreken is zilver, om input vragen is goud
De interactie bepaalt voor een groot stuk het succes. Hoe kan je verwachten dat mensen mee willen werken aan een project, als je hen louter uitvoerende taken geeft? Laat hen mee het project vormgeven, en het enthousiasme stijgt zienderogen.
Dit geldt ook voor een opleiding. Maak het interactief, zet de deelnemers in de bestuurdersstoel, laat hen zelf met voorbeelden uit hun eigen werk of leven komen. Zo wordt het voor hen concreter, bruikbaarder en tastbaarder. Door goed op hun input in te spelen, laat je hen bovendien ervaren dat het geleerde ook voor hen toepasbaar is.
Ook de interactie tussen deelnemers onderling kan waardevol zijn. Blok dit dus zeker niet onnodig af. Laat bovendien ruimte voor spontaniteit. Als alles al vastligt, kan je niet meesurfen op een golf die je training of project naar een onverwachte maar interessante haven stuurt.
Weet waarover je spreekt
Wie niet dom is, moet slim zijn
Natuurlijk is het belangrijk dat wat je zegt, ook daadwerkelijk klopt en dat de inhoud van je training goed zit. Dat is meteen een van de vele redenen waarom we bij PerCo zweren bij wetenschappelijk onderbouwd werken. Als je projectidee niet deugt, zal je niet veel mensen mee krijgen. Zorg dus dat je de basics op orde hebt.
Daarnaast proberen we, zoals we hierboven reeds schreven, steeds een goed beeld te krijgen van de omgeving waarin deelnemers aan een training werken, zodat we de theorie kunnen vertalen naar hun specifieke context. We halen heel wat concrete voorbeelden daarvan aan in onze blog Harde forsballen, soft skills: met arbeiders werken rond sociale vaardigheden.
Hou het eenvoudig
Wat baten kaars en bril, als de deelnemer een concreet voorbeeld wil?
Keep it (as simple as) possible. Of je nu een project uitlegt, een training geeft, instructies geeft aan een werknemer of een ideepitch lanceert: maakt het niet nodeloos moeilijk. Focus op de praktijk, het toepasbare, maak het zo concreet mogelijk. Einstein zou ooit gezegd hebben: “Everything should be made as simple as possible, but no simpler”. Let op: wetenschap begrijpbaar en bruikbaar maken is niet hetzelfde als vereenvoudigen tot pseudowetenschap.
Zorg voor afwisseling
Verandering van spijs doet luisteren
Krijg je bij een opleiding weleens te maken met indommelende deelnemers op de achterste rij? Het zou natuurlijk kunnen dat ze de hele nacht zijn wakker gehouden door hun zwangere dwergpoedel of tiener met liefdesverdriet, maar zelfs in dat geval is het als trainer/leidinggevende jouw taak om ze bij de les te houden.
De PerCo-consulenten hebben allemaal hun eigen stijl. Op hun manier zorgen ze echter voor afwisseling tussen theorie en praktijk. Geef voorbeelden, laat mensen zelf met voorbeelden komen of doe een oefening. Zo hou je de aandacht vast én betrek je mensen actief. Sommige van onze consulenten zijn geboren verhalenvertellers, die hun publiek moeiteloos meenemen in hun verhaal. Zoek vooral naar methodes en vormen die bij jou passen.
Natuurlijk is het belangrijk dat deelnemers een goed referentiekader meekrijgen en dat voorbeelden altijd aan de juiste theorie worden gekoppeld, maar te lange theoretische uitweidingen doen uiteindelijk zelfs de meest gemotiveerde toehoorder wegdromen naar diens boodschappenlijstje.
Neem jezelf niet te serieus
Wie a zegt, heeft nog 25 letters te gaan
Natuurlijk neem je jouw project of training ernstig en waak je zorgvuldig over de kwaliteit van inhoud en werkwijze. Maar dat wil heus niet zeggen dat je de hele tijd doodserieus moet zijn. Slechts weinig dingen roepen zoveel weerstand op als iemand die geen zelfrelativering aan de dag kan leggen.
Wees niet bang om humor te gebruiken om dingen te ontzenuwen of de aandacht vast te houden, en geef ook anderen de kans om zich van hun grappigste kant te tonen – zonder dat ze natuurlijk de hele tijd de flauwe plezante uithangen of de draak steken met alles wat je zegt.