Wie ooit een opleiding of presentatie van PerCo volgde, weet dat we steevast beginnen met het uitdelen van lege PerCo-notitieboekjes. En dat is geen poging om een voorraad te slijten, die al jaren op onze zolder ligt te verstoffen vanuit het lang vervlogen tijdperk dat met de hand schrijven nog gangbaar was. We zijn bij PerCo gewoon vurige aanhangers van notities en ‘laptopless workshops’. Die notitieboekjes zijn dus een bewuste keuze die - zoals alles bij PerCo - wetenschappelijk onderbouwd is.
Als je notities neemt, kan je je beter en langer focussen. Het helpt je om hoofd- van bijzaak te onderscheiden. Maar het is vooral een middel om alles beter te onthouden. “Onderzoekers ontdekten dat als je belangrijke informatie in notities vastlegt, je 34 procent kans maakt om dit te onthouden. Voor zaken die je niet opschrijft, is dat slechts 5 procent.”(1)
Vijf procent! Helaas is ons geheugen dus niet zo betrouwbaar als we hopen of denken. Je zou dit als argument kunnen gebruiken om aan je manager uit te leggen waarom je die belangrijke taak niet uitvoerde of aan je partner waarom je de vuilniszak niet hebt buitengezet, maar dat is geheel op eigen risico.
Oké, notities nemen is dus belangrijk. Maar dat kan net zo goed met de laptop, toch? Hoef je nadien tenminste je hoofd niet te breken om je eigen geschrift te ontcijferen.
Toch is met de hand schrijven beter.
De laptopless workshop
Neuropsycholoog Erik Scherder is een groot voorstander van handmatig schrijven, net omdat het meer werk is. Je zet namelijk niet enkel je handen aan het werk, maar ook je hersenen. Het vergt een grotere cognitieve inspanning dan op een toetsenbord tokkelen. En daardoor verwerk en onthoud je de informatie beter.(2)
Er is nog een belangrijke reden waarom we bij PerCo geen fan zijn van een vergadertafel vol opengeklapte laptops: ze leiden af. Dat geldt des te meer voor smartphones. Dat weten we gevoelsmatig natuurlijk wel, maar het is ook wetenschappelijk bewezen.(3) Blijkbaar volstaat de aanwezigheid van je gsm, zelfs als die uitstaat en met het scherm naar de tafel gericht is, al om onze cognitieve taakkracht te verminderen.(4)
Hide the slide
Uit onderzoek blijkt dat ook prints van slides uitdelen contraproductief werkt en dat je ze best pas na de presentatie aanbiedt.(5) Studenten die geen slides kregen, presteerden beter wat korte- en langetermijngeheugen betreft en namen betere notities. De kwaliteit van de notities bleek doorslaggevend voor hun uiteindelijke testresultaten. Dit effect was zowel zichtbaar bij testen die onmiddellijk na de presentatie werden afgenomen als bij testen op een later tijdstip.
Kortom: ondanks alle moderne hulpmiddelen die ons ter beschikking staan, hoef je je geen dinosaurus te voelen als je naar een notitieboekje grijpt. We geloven trouwens dat dinosaurussen niet konden schrijven, al moeten we eerlijk bekennen dat we geen wetenschappelijk onderzoek hebben gevonden dat dit zwart op wit aantoont.
(1) Howe, 1970, in Longman and Atkinson, 1999.
(2) https://topicnederland.nl/terug-naar-school-collegebank-en-kantoor/#dearflip-df_2681/5/ (pagina 9)
(3) Waite, B. M., Lindberg, R., Ernst, B., Bowman, L. L., & Levine, L. E. (2018). Off-task multitasking, note-taking and lower- and higher-order classroom learning. Computers & Education, 120, 98-111.
(4) https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/691462 (5) Kim, H. (2018). Impact of slide-based lectures on undergraduate students’ learning: Mixed effects of accessibility to slides, differences in note-taking, and memory term. Computers & Education, 123, 12-25.
Wil je onze blogposts als eerste ontvangen en lezen?