Aanpak Facilitatie
Faciliteren is het begeleiden van groepen van mensen die samenwerken aan een doelstelling op een zodanige manier dat het proces effectief en efficiënt verloopt.
Workshop
Een workshop is een activiteit waarbij de deelnemers in groep kennis, ervaringen en ideeën uitwisselen en verwerken over een specifiek thema. Een goed georganiseerde workshop maakt maximaal gebruik van de kennis en ervaring van alle teamleden.
Fasen van het facilitatieproces
- Opstart
- Analyse (wat loopt er fout en hoe komt het)
- Oplossingen bedenken
- Bespreken, evalueren en kiezen van oplossingen
- Definiëren van acties.
Rollen in een facilitatieproces
Opdrachtgever/Sponsor
De persoon of groep die het project steunt en/of de financiële middelen beschikbaar stelt.
Facilitator
Persoon die een ontwikkeling of proces faciliteert.
Co-facilitator
Persoon die de facilitator bijstaat in zijn rol (bv. wanneer er in subgroepen gewerkt wordt).
Klik hier om facilitatie thema’s te bekijken.
Tools en technieken
Fishbonediagram
Een fishbone is een oorzaak – gevolgdiagram. Dit diagram wordt ook wel Ishikawa-diagram genoemd (naar de uitvinder Kaoru Ishikawa die de techniek voor het eerst in de jaren zestig toepaste) of visgraatdiagram, wegens zijn vorm.
Flowchartdiagram
Een flowchart is een grafische representatie van alle activiteiten in een proces. Voorbeelden van activiteiten: operatie, vertraging, beslissing, opslag van informatie, controle, enz. Een top-down flowchart deelt een proces op in grote stappen om vervolgens de gedetailleerde stromen te tonen binnen elke grote stap.
SWOT-analyse
De sterkte-zwakteanalyse is een bedrijfskundig model dat intern de sterktes en zwaktes analyseert en in de omgeving de kansen en bedreigingen; op basis hiervan wordt vervolgens de strategie bepaald. De Engelse term SWOT-analyse wordt ook vaak in het Nederlands gebruikt en bevat de vier elementen: Strengths, Weaknesses, Opportunities & Threats.
Brainwriting
Brainwriting is het schriftelijk voorleggen van een centrale vraag van aan anderen (bv. collega’s) om ideeën en suggesties te verzamelen. Het is een techniek om in een stimulerend groepsverband creatieve en originele ideeën voort te brengen rond een bepaald thema of vraag. Essentieel is dus dat het verzamelen van ideeën hier schriftelijk gebeurt zodat beïnvloeding en dominantie door bepaalde mensen vermeden wordt.
Brainstormen
Brainstormen is een techniek om snel, veel nieuwe ideeën over een bepaald onderwerp of vraagstuk te genereren. Het kenmerk van een brainstormsessie is dat het waardeoordeel over de geopperde ideeën wordt uitgesteld totdat alle ideeën zijn opgesomd. Essentieel is dus het opsplitsen van de fasen ideeën bedenken en ideeën evalueren. Een brainstorm leidt meestal niet tot echte creativiteit, daarvoor zijn betere methoden.
Metaplan
Metaplan is een visuele voorstelling via post-its van een complexe probleemanalyse of van een brainstorming. Soms wordt deze techniek wel “stickeren” of “ post-itten genoemd”.
Consensusmethode
De consensusmethode is een methode om beslissingen te nemen waarbij niemand zich uitgesloten voelt, maar een beslissing waarin iedereen zich vertegenwoordigd voelt. Het resultaat is een beslissing waar iedereen achter staat (in tegenstelling tot een compromis; een beslissing waartegen niemand nog bezwaar aantekent).
Cost/benefitmatrix
Dit is een voorstelling in vier kwadranten waarmee de kosten en baten van ideeën of voorstellen worden afgewogen. Het idee is gebaseerd op “the boston box” van de Boston Consulting Group uit de jaren 1970.
Emotioneel en rationeel scoren
Een groep heeft een aantal ideeën gegenereerd. Het kiezen van het beste idee door deze ideeën enerzijds emotioneel (welk gevoel? enthousiast?) te scoren en vervolgens ook rationeel (haalbaar? realistisch?), noemt men emotioneel en rationeel scoren.
Swimming lanes
Een swimming lane is een beschrijving van een nieuw proces; het lijkt erg op het opstellen van een flowchart (processtappen) en gebruikt dan ook de grafische symbolen, maar integreert ook de entiteiten die erbij betrokken zijn. Het is dus eveneens een grafische representatie van alle activiteiten in een proces, uitgebreid met de partijen die erbij betrokken zijn.
Multivoting
Voting is het laten stemmen van een groep over ideeën, voorstellen of beslissingen. Bij deze variant krijgt elke deelnemer meerdere stembriefjes en kan deze toekennen volgens een bepaalde verdeelsleutel aan de ideeën die zijn voorkeur genieten.
Actieplan
Een (project)actieplan geeft een overzicht van de vele acties, dat door meerdere mensen of teams moeten worden gedaan, en dit tegen bepaalde deadlines. Meestal wordt dit aangevuld met andere technieken (force field analysis, stakeholder analysis…) om een inschatting van toekomstige obstakels of de aanvaarding in de rest van de organisatie, klanten enz. in te schatten.
Klik hier om de folder te downloaden.
